Günümüzden bir kaç yüz yıl öncesine kadar bazı hastalıklara hiçbir şekilde müdahale edilemiyor ve hastalar ölüme terk ediliyordu. Geçmişe göre bir kaç adım daha ileri giden tıbbi bilimler ile uğraşan bilim insanları artık çoğu hastalığın tedavisinde ciddi ilerlemeler kaydettiler. Dolayısıyla hastalıkların çoğu için faydası az ya da çok yapılabilecek bir tedavi bulunmaktadır.
İşte bu nedenle kronik hastalık varlığında (sürekli ya da süreğen hastalık zemininde) hamile kalmak ve ilaç kullanmak günümüzde mümkündür. Depresyon, panik bozukluk ve anksiyete, şizofreni, astım, diyabet (şeker hastalığı), hipertansiyon, kalp hastalıkları, guatr ve diğer tiroid hastalıkları gibi hastalıkları olan kadınların da sağlıklı bebek sahibi olma hakları vardır. Bunlar gibi hastalıkta kullanılabilecek teratojenik riskleri (sakat doğum riskleri = doğumsal anomali riskleri = konjenital malformasyon riskleri) düşük olan ya da riski yok kabul edilen alternatif ilaçlar mevcuttur.
Kanıta dayalı bireysel risk değerlendirme raporu hazırlanırken aşağıda maddeler halinde verdiğimiz noktalar önemlidir:
- Hazırlanan rapor öncelikle hastanın durumuna göre güvenli alternatifi belirlemeye yöneliktir.
- Mevcut ilaçtan güvenli alternatife geçiş şekilleri (birden keserek, doz azaltarak, birlikte kullanarak gibi) incelenmektedir. Bununla birlikte yeni ilacın dozunun ayarlanması da önemlidir.
- Bu raporun hazırlarken işaret ettiğimiz diğer bir nokta bazı durumlarda hastalığa bağlı riskleri ilaca bağlı risklerden ayırmaya çalışmamızdır. Kısaca açıklarsak, son dönemde yapılan bazı çalışmalar ilaç kullanımının değil kronik hastalığın sakat doğum riskini arttırdığını ortaya koymuştur. Bazı kronik hastalıklarda bir kadın eğer hamile kalmak istiyorsa ilaç kullansın ya da kullanmasın anomalili doğum riskine bir miktar sahiptir. Kısaca riskli olan ilaç değil hastalıktır ve hastalığa bağlı riskler hemen her zaman eşit derecede mevcuttur.
- Gebeliğin ilerleyen dönemlerindeki zorunlu ilaç kullanımları hazırlanan raporda mutlaka değerlendirilir. Hamilelik sırasında kısa süreli ilaç kullanımına yönelik olarak verdiğimiz raporlar belli bir dönemi kapsamaktadır. Ancak kronik hastalıklarda hazırladığımız raporlarımız farklı olarak tüm gebelik dönemini kapsamaktadır. Bunun önemi gebelik sırasında kullanılan ilaçların sakat doğum riskleri gebelik dönemine göre farklılıklar göstermektedir.
- İlaçların değişiminden kaynaklı ilaç etkileşimleri de bu risk raporunu hazırlarken değindiğimiz diğer bir konudur.
Eğer süreğen hastalığa sahip biriyseniz ve gebelik istiyorsanız, planladığınız dönemde bizimle iletişime geçmeniz yararınıza olacaktır. Böyle bir rapora ihtiyacınız olması durumunda işlem basamaklarını inceleyebilir ve bizimle iletişim sayfamızdan temas kurabilirsiniz.
Sağlıklı günler.
Uzm. Dr. Ömer Demir
.